Verslag BaiPraat Moerasdraaak
Donderdag 20 juni vond in het prachtig decor van de binnenplaats van Museum Kruithuis de BAIPRAAT Moerasdraak plaats. De vijf sprekers gingen ieder vanuit hun eigen achtergrond in op de vraag welke rol het water heeft in de waterrijke stad ’s-Hertogenbosch en hoe de leefomgeving daarmee kan worden vormgegeven. De sprekers waren:
Francien van den Heuvel (Auteur van “ ‘s-Hertogenbosch, eiland in een onmetelijke zee”) gaf een histroische uiteenzetting over de turbulente geschiedenis van de regio met het water. Door de geografische ligging bij de Maas en de vele beken die er samenkomen kampt de stad van oudsher met vele overstromingen. Het leidt tot een reeks aan waterloopkundige aanpassingen, maar ook een uitgebreid systeem van noodhulp, veelal vanuit lokale initiatieven omdat er in het begin nauwelijks landelijk beleid was. Vanaf begin 19de eeuw veranderde dat langzaam, en volgde er aantal preventieve ingrepen, waaronder eind 19de eeuw het inpolderen door middel van droogpompen. Met het afsluiten van de Beerse Overlaat was de Moerasdraak dan eindelijk getemd.
Matthijs Hollanders (landschapsarchitect van De Urbanisten): ging in op de waterkundige aspecten van de Gebiedspaspoorten Groen en Klimaatbestendig Den Bosch. Zij hebben deze gebiedspaspoorten in opdracht van de Gemeente ’s-Hertogenbosch gemaakt om de actuele opgaven op het gebied van water, groen, ecologie en klimaatadaptatie integraal en per wijk in beeld te brengen en om bouwstenen aan te reiken om hier invulling aan te geven. Het blijkt dat de stad een grote diversiteit aan bodem en waterstructuren kent. Zo is de oude binnenstad op een bestaande zandrug gebouwd, maar zijn andere wijken opgehoogd met zand, en zijn delen ingepolderd. Het resulteert in een diversiteit aan paspoorten, met elke hun eigen uitdagingen en kansen, allemaal in kaart gebracht in het document Gebiedspaspoorten (wat te vinden is op de site van de gemeente, en de Urbanisten.) Deze zijn ondergebracht in de volgende thema’s: Voorkomen wateroverlast, Bescherming tegen overstromingen, Bestrijden droogte, Voorkomen hittestress, Verbeteren biodiversiteit en Leven met ’t groen. Per wijk is dat in kaart gebracht.
Susan Dingarten (en Anneke Galema) (Waterschap Aa en Maas ) hield een presentatie over de huidige rol, uitdagingen en ambities van het waterbeheer in stedelijke gebieden, welke een steeds grotere uitdaging vormen. Er was veel aandacht voor het belang van het beleid van bodem en watersturend ontwikkelen en het vinden van de noodzakelijke ruimte voor het water. In de stad is het van belang dat er zo wordt ingericht dat de sponswerking van de bodem optimaal benut kan worden als buffer voor drogere tijden, want watertekorten zijn minstens zo belangrijk als wateroverlast,
Fransje Hooimeijer (Associate Professor Environmental Technology & Design, TU Delft): Een presentatie over de interdisciplinariteit van de opgave van water en het stedenbouwkundig ontwerp. Hoe kunnen we, door vroegtijdig in het ontwerpproces een collaboratieve ontwerpbenadering toe te passen, de stedelijke waterveerkracht én de kwaliteit van onze leefomgeving verbeteren? Door middel van een historische tijdslijn nam ze ons mee in de verschillende fases van manipulatie van het natuurlijk water (en bodem)systeem, tot op het punt waar we nu zitten waar we de complete waterhuishouding kunnen beheersen en naar ons hand zetten. Maar is dat wel de juiste manier stelt ze, is het niet beter om meer met de natuurlijke omstandigheden te ontwerpen, waar, wederom, veel meer aandacht is voor ontwikkelen vanuit de lokale eigenschappen van bodem en water.
Megan in ’t Veld (Student Urban design aan Breda University of Applied Sciences) gaf een presentatie over haar project over de Binnendieze en van haar collega’s Kyra de Graaff (Kooikersweg) en Renée Zijlstra (Buitendieze). Ze lieten van verschillende deelgebieden zien wat de kansen zijn van het water in de stad, door plekken te transformeren met water zodat ruimte komt voor onder andere verbinding, ontmoetingen, dwalen en ontdekken en biodiversiteit. Een inspirerende afsluiting waarin beeldend werkt gemaakt wat de potentie van de Moerasdraak voor de stad kan zijn.
Tijdens de borrel was er uitgebreid tijd om na- en met elkaar bij te praten.
